Liệu cảnh sát Đức có được phép bí mật khám xét nhà không?

Cục Cảnh sát Hình sự Liên bang Đức muốn đột nhập vào nhà một cách bí mật như một phần của các biện pháp chống khủng bố. Hiện tại, điều đó bị cấm, nhưng Bộ trưởng Nội vụ có những kế hoạch sâu rộng.

Thoạt nhìn, đề xuất của Bộ trưởng Nội vụ Nancy Faeser gợi nhớ đến một phương pháp được “Stasi”, Bộ An ninh Nhà nước của Đông Đức cộng sản trước đây, thực hiện, cảnh sát mật của họ đã xâm nhập vào nhà của những người bị tình nghi là đối thủ của chế độ để nghe lén điện thoại của họ.

Hoạt động này đã dừng lại khi chế độ độc tài Đông Đức (GDR) kết thúc và nước Đức thống nhất vào năm 1990.

Bây giờ, trước các mối đe dọa khủng bố cực đoan cánh hữu và Hồi giáo, Faeser muốn trao quyền cho các nhà điều tra sử dụng phương pháp này một lần nữa. Tuy nhiên, không giống như các hành động tùy tiện của Stasi ở Đông Đức cộng sản, trước tiên quốc hội Đức phải chấp thuận.

Bộ trưởng Nội vụ đang đề xuất cho phép Cục Cảnh sát Hình sự Liên bang (BKA) vào nhà của những nghi phạm khủng bố để cài đặt phần mềm gián điệp vào điện thoại thông minh và máy tính của họ.

Nỗi sợ khủng bố Hồi giáo

Sau vụ tấn công bằng dao gần đây của một người Hồi giáo Syria ở Solingen, một phát ngôn viên của Faeser đã ủng hộ cho kế hoạch này tại một cuộc họp báo của chính phủ, đặc biệt là đối với các trường hợp khủng bố Hồi giáo. “Trong bối cảnh này, chúng tôi tin rằng hoàn toàn hiển nhiên rằng các cơ quan an ninh phải có đủ thẩm quyền để chống lại nó”, ông nói, mặc dù không cung cấp bất kỳ chi tiết nào về dự thảo luật mà ông cho biết chính phủ vẫn đang tranh luận.

Không có khả năng đảng Dân chủ Tự do (FDP) theo chủ nghĩa tự do mới, đối tác nhỏ nhất trong liên minh ba bên, sẽ đồng ý cho chính phủ bí mật đột nhập vào nhà, vì bảo vệ quyền công dân là trọng tâm trong thương hiệu của đảng này. FDP tin rằng có thể chống lại chủ nghĩa khủng bố quốc tế và các tội ác nghiêm trọng khác mà không cần thực hiện các luật nghiêm ngặt hơn.

Cho phép tìm kiếm trực tuyến bí mật

Hiện tại, các cơ quan an ninh Đức được phép khai thác các thiết bị điện tử của những người đáng ngờ mà không cần đột nhập vào nhà của họ, trong một số trường hợp nhất định – sử dụng phần mềm pháp y từ xa để lấy dữ liệu từ các thiết bị của nghi phạm mà họ không phát hiện ra.

Cảnh sát Đức đã được phép sử dụng phương pháp này để theo dõi nhà của nghi phạm như một phần của “tìm kiếm trực tuyến” kể từ năm 2017. Tuy nhiên, mọi hành động như vậy trước tiên phải được tòa án chấp thuận – hoặc trong những trường hợp đặc biệt khẩn cấp, phải được văn phòng công tố viên chấp thuận.

Mục 100 của Bộ luật Hình sự mô tả chi tiết những tội danh nào có thể bị truy tố với sự trợ giúp của “tìm kiếm trực tuyến”. Danh sách này rất dài và bao gồm gây nguy hiểm cho chế độ pháp quyền dân chủ; thành lập các tổ chức tội phạm; giết người; tội phạm tình dục; buôn lậu ma túy; rửa tiền; buôn người; và lạm dụng quyền tị nạn.

Phán quyết mang tính bước ngoặt của Tòa án Hiến pháp Đức

Theo số liệu chính thức của chính phủ, số lượng tìm kiếm trực tuyến đã ở mức thấp trong phạm vi hai chữ số trong nhiều năm – và phần lớn liên quan đến tội phạm ma túy. Nhưng tìm kiếm trực tuyến luôn gây tranh cãi. Một phán quyết của Tòa án Hiến pháp Liên bang năm 2008 được coi là mang tính đột phá, trong đó nêu rõ rằng tìm kiếm trực tuyến chỉ được phép nếu tính mạng con người hoặc chính nhà nước gặp nguy hiểm.

Vì vậy, các cuộc tìm kiếm bí mật được cho là một ngoại lệ tuyệt đối khi chống tội phạm ở Đức. Mặt khác, các cuộc đột kích công khai vào nhà là một phần bình thường trong công việc hàng ngày của cảnh sát. Chúng cũng chỉ có thể được thực hiện theo lệnh của tòa án hoặc văn phòng công tố viên. Theo quy định, các cuộc tìm kiếm được thực hiện khi có mặt nghi phạm.

Một số cuộc đột kích trở thành tiêu đề tin tức. Một ví dụ gần đây về điều này là khi nhà của người đứng đầu tạp chí cực hữu Compact của Đức, Jürgen Elsässer, bị khám xét để thu thập bằng chứng.

Tạp chí đã bị Bộ trưởng Nội vụ Nancy Faeser cấm vào tháng 7 năm 2024. Nhưng sau đó Tòa án Hành chính Liên bang đã cho phép Elsässer tiếp tục xuất bản vì tòa án nghi ngờ về tính tương xứng của lệnh cấm, về việc liệu nó có ảnh hưởng đến quyền tự do báo chí và quyền tự do ngôn luận hay không.

Mặc dù nhà xuất bản tạp chí Elsässer đã giành chiến thắng một phần, nhưng về mặt lý thuyết, ngôi nhà của ông vẫn có thể bị khám xét “bí mật” – vì vào năm 2021, Compact đã được Văn phòng Bảo vệ Hiến pháp Đức phân loại là ấn phẩm “cực hữu được xác nhận”. Chỉ định đó cho phép cái gọi là “điều tra bí mật”, có thể bao gồm “vào nhà của một người” – nhưng chỉ từ xa.

Bộ trưởng Tư pháp lo ngại về pháp quyền

Bộ trưởng Tư pháp Marco Buschmann (FDP) đã bác bỏ đề xuất mới của Faeser về X: “Sẽ không có sự cho phép nào được bí mật do thám nhà của mọi người. Chúng tôi không làm điều đó trong một nhà nước hiến pháp. Đó sẽ là hành vi vi phạm tuyệt đối điều cấm kỵ”, ông viết.

Buschmann chỉ ra rằng nhà nước thậm chí còn không dùng đến các biện pháp như vậy khi nhóm cực đoan cánh tả Red Army Faction (RAF) bắt cóc và giết người vào những năm 1970. Ông thúc giục sự cân xứng, cảnh báo rằng, “Nếu một luật cho phép nhà nước bí mật đột nhập vào nhà để khám xét, nhiều người sẽ mất lòng tin vào pháp quyền”.

(Theo DW Germany)