Các quan chức EU và Hungary bất đồng về chương trình cấp thị thực cho công dân Nga
Ủy ban Châu Âu đã gửi lá thư thứ hai tới Hungary yêu cầu làm rõ thêm về chương trình Thẻ quốc gia của nước này.
Brussels đã chứng kiến cuộc trao đổi các câu chuyện trái chiều về quyết định gần đây của Hungary về việc mở rộng chương trình Thẻ quốc gia cho công dân Nga và Belarus, một động thái làm dấy lên lo ngại về một cửa sau cho hoạt động gián điệp và lách lệnh trừng phạt.
Chương trình này cung cấp cho một số quốc tịch một thủ tục đơn giản để xin giấy phép lao động, với tùy chọn đoàn tụ gia đình. Chương trình có thời hạn hai năm và có thể gia hạn thêm ba năm, mở đường cho việc cư trú dài hạn.
Thẻ quốc gia ban đầu chỉ dành cho công dân Ukraine và Serbia. Nhưng vào tháng 7, chương trình đã được sửa đổi để bao gồm Bosnia-Herzegovina, Moldova, Bắc Macedonia và Montenegro, cũng như Nga và Belarus. Tin tức này trùng với hậu quả ngoại giao của chuyến thăm gây tranh cãi của Thủ tướng Viktor Orbán tới Moscow.
Đối với Ylva Johansson, Ủy viên Nội vụ Châu Âu, việc đưa Nga và Belarus vào danh sách làm dấy lên những lo ngại “nghiêm trọng” và là mối đe dọa tiềm tàng đối với an ninh của “toàn bộ” Khu vực Schengen, bà cho biết vào thứ Tư trong phiên điều trần kéo dài một giờ tại Nghị viện Châu Âu tập trung vào vấn đề nóng hổi này.
Johansson công khai đặt câu hỏi về logic của việc đối xử với hai quốc gia “thù địch” giống như sáu ứng cử viên gia nhập EU và cho biết lợi ích kinh tế khi đưa lao động khách từ Nga và Belarus vào có vẻ “hạn chế” và “không cân xứng” so với rủi ro nội bộ, trích dẫn các trường hợp phá hoại, gián điệp và tấn công mạng gần đây.
Vào mùa hè năm 2022, EU đã đình chỉ thỏa thuận tạo điều kiện cấp thị thực với Nga và đồng ý tăng cường giám sát các đơn xin cấp thị thực trong tương lai do du khách Nga nộp. Johansson cho biết các biện pháp này đã dẫn đến việc giảm 88% thị thực được cấp cho công dân Nga và có thể cần có thêm các sáng kiến trong những tháng tiếp theo.
“Đây là thời điểm cần cảnh giác, chứ không phải ít hơn. Đây không phải là lúc để mềm mỏng về an ninh”, bà nói. “Ở Schengen, chúng ta phải giữ an toàn cho nhau”.
Tuy nhiên, Johansson nhấn mạnh rằng các dịch vụ của cô không xác định được hành vi vi phạm luật EU và do đó sẽ không khởi kiện chính phủ của Orbán – ít nhất là cho đến khi đánh giá nội bộ được hoàn tất.
Ủy ban vẫn đang xem xét các câu trả lời do Budapest cung cấp để trả lời một lá thư được gửi vào ngày 1 tháng 8. Johansson nói với các MEP rằng các câu trả lời của Hungary để lại một số khía cạnh “không rõ ràng”, và một lá thư thứ hai đã được gửi để làm rõ hai khía cạnh của chương trình Thẻ quốc gia:
- Tại sao Hungary coi việc mở rộng đối với công dân Nga và Belarus là cần thiết và phù hợp trong bối cảnh địa chính trị hiện tại?
- Tại sao Hungary không áp dụng các biện pháp kiểm tra an ninh khác biệt đối với người nộp đơn là người Nga và Belarus mặc dù rủi ro an ninh gia tăng?
Hạn chót để trả lời là ngày 11 tháng 9.
Khi được hỏi liệu những thay đổi đối với chương trình Thẻ quốc gia có xứng đáng khiến Hungary bị trục xuất khỏi Khu vực Schengen hay không, Johansson đã trả lời một cách thận trọng. “Việc đình chỉ tư cách thành viên của khu vực Schengen là một quyết định rất, rất lớn và tôi không thực sự thấy điều này sẽ xảy ra”, bà nói.
Budapest lên án ‘sự cuồng loạn chính trị’
Vài giờ trước khi Ủy viên xuất hiện trước các nhà lập pháp, János Bóka, Bộ trưởng phụ trách các vấn đề châu Âu của Hungary, đã tổ chức một cuộc họp báo trước và đưa ra một bức tranh hoàn toàn khác về tình hình này.
Bóka cho biết việc mở rộng Thẻ quốc gia cho công dân Nga và Belarus là cần thiết để giảm bớt tình trạng thiếu hụt lao động tại thị trường Hungary và mang đến cho các nhà tuyển dụng một “thủ tục dễ dàng hơn” để thu hút lao động nước ngoài. Bộ trưởng khẳng định những thay đổi này phù hợp với luật pháp EU và không làm giảm bớt các yêu cầu về nhập cảnh và thị thực.
Về thời điểm công bố, ngay sau cuộc gặp giữa Viktor Orbán và Vladimir Putin, Bóka cho biết đó “hoàn toàn là sự trùng hợp ngẫu nhiên”.
“Hệ thống Thẻ quốc gia không gây ra bất kỳ rủi ro nào về an ninh quốc gia, an toàn công cộng hoặc trật tự công cộng cho Hungary hoặc Liên minh châu Âu”, Bóka nói với các phóng viên.
“Hệ thống Thẻ quốc gia có một số tiện ích liên quan đến việc làm. Hệ thống này tuân thủ các quy tắc liên quan đến việc cấp thị thực và nhập cảnh ở mọi khía cạnh”.
Kể từ khi lệnh gia hạn có hiệu lực vào tháng 7, Hungary đã cấp 10 giấy phép cho người Nga và 4 giấy phép cho người Belarus, Bóka cho biết để xoa dịu cơn tức giận. (Sau đó, Johansson đã sử dụng con số nhỏ này để phản đối lý do đằng sau lệnh gia hạn.)
Trong suốt buổi họp báo, bộ trưởng đã lên án một trường hợp “cuồng loạn chính trị” do Nghị viện châu Âu và “một số” quốc gia thành viên tạo ra, mà ông không nêu tên. Tháng trước, Baltic và Nordic đã viết một bức thư chung cảnh báo rằng các hành động gần đây của Hungary “có thể gây ra rủi ro an ninh nghiêm trọng”.
Bóka cho biết Ủy ban nên “đủ mạnh để chống lại áp lực chính trị” và để các vấn đề an ninh quốc gia trong tay các chuyên gia tình báo.
Phát biểu bên cạnh bộ trưởng, các Nghị sĩ châu Âu András László và Kinga Gál của Fidesz đã lên án những lời chỉ trích nhắm vào chính phủ là “những tuyên bố vô căn cứ”, “thông tin sai lệch có ác ý” và “một cuộc tấn công đạo đức giả khác” nhằm vào Hungary.
Cuộc đụng độ mới giữa Brussels và Budapest diễn ra song song với một tranh chấp khác liên quan đến khoản tiền phạt 200 triệu euro do Tòa án Công lý Châu Âu đưa ra, mà Hungary cho đến nay vẫn từ chối trả.
(Theo Euronews)
