Nhật Bản và EU ký hiệp ước quốc phòng và an ninh mới trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng
Đây là quan hệ đối tác đầu tiên giữa EU và một quốc gia Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, diễn ra trong bối cảnh lo ngại gia tăng về Trung Quốc, Triều Tiên và Nga.
Nhật Bản và Liên minh châu Âu đã công bố quan hệ đối tác an ninh toàn diện vào thứ sáu, bao gồm nhiều cuộc tập trận chung hơn và hợp tác trong ngành công nghiệp quốc phòng, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng về Trung Quốc, Triều Tiên và các hoạt động quân sự gần đây của Nga ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Trưởng ban chính sách đối ngoại của EU Josep Borrell đã gặp Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Takeshi Iwaya tại Tokyo trong khuôn khổ chuyến công du Đông Á bao gồm Hàn Quốc, nơi ông cũng sẽ tổ chức một cuộc đối thoại chiến lược.
Hiệp ước với Nhật Bản là quan hệ đối tác an ninh đầu tiên mà EU ký kết với một quốc gia Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và phản ánh sự tham gia ngày càng tăng của khối này vào khu vực khi Trung Quốc và Nga tăng cường các cuộc tập trận quân sự chung và Triều Tiên gửi quân đến Nga.
Borrell cho biết thỏa thuận này là “bước đi lịch sử và rất kịp thời xét đến tình hình ở cả hai khu vực của chúng tôi”.
“Chúng ta đang sống trong một thế giới rất nguy hiểm. Chúng ta đang sống trong một thế giới với sự cạnh tranh ngày càng gia tăng, các tai nạn khí hậu và các mối đe dọa chiến tranh. Và chỉ có một phương thuốc duy nhất cho thế giới đầy thách thức này, đó là quan hệ đối tác giữa những người bạn”, ông phát biểu tại Tokyo vào thứ sáu.
Thỏa thuận được ký kết một ngày sau khi Triều Tiên tuyên bố đã thử nghiệm một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) mới. Theo truyền thông nhà nước, tên lửa này bay cao hơn và lâu hơn bất kỳ tên lửa nào đã được thử nghiệm trong quá khứ.
Borrell và Iwaya cho biết họ chia sẻ “mối quan ngại sâu sắc” về sự hợp tác quân sự ngày càng sâu sắc của Nga với Triều Tiên, bao gồm cả việc triển khai quân đội của Triều Tiên tới Nga và chuyển giao vũ khí giữa hai nước. Hai quan chức này đã nhắc lại cam kết hỗ trợ Ukraine và lên án hành động xâm lược đang diễn ra của Nga.
Iwaya cho biết trước cuộc họp với Borrell rằng an ninh của khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương “không thể tách rời khỏi châu Âu và Đại Tây Dương”.
Sự tăng cường quân sự của Nhật Bản
Theo quan hệ đối tác, Nhật Bản và EU cho biết Châu Âu và khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương “có mối liên hệ chặt chẽ và phụ thuộc lẫn nhau” và nhất trí tổ chức đối thoại an ninh và quốc phòng cấp độ làm việc thường xuyên và các cuộc tập trận hải quân chung, bao gồm các quốc gia khác.
Họ cho biết họ cũng sẽ hợp tác trong an ninh mạng và phòng thủ không gian, xem xét một hiệp ước chia sẻ thông tin tình báo có thể có, thúc đẩy trao đổi thông tin về ngành công nghiệp quốc phòng và cùng nhau nỗ lực giải trừ vũ khí hạt nhân.
Là một phần của chiến lược an ninh mới được thông qua vào năm 2022, Nhật Bản đã đẩy nhanh quá trình xây dựng quân đội thông qua liên minh với Hoa Kỳ – đồng minh hiệp ước duy nhất của mình – và các đối tác khác – bao gồm Úc, Vương quốc Anh và một số quốc gia châu Âu và Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Tokyo đã nới lỏng đáng kể lệnh cấm xuất khẩu vũ khí tự nguyện, tìm cách mở rộng ngành công nghiệp quốc phòng và đóng vai trò lớn hơn trên toàn cầu, đồng thời đang cùng phát triển máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo với Anh và Ý.
Nhật Bản đang tăng chi tiêu quốc phòng lên mức tiêu chuẩn của NATO là 2% GDP vào năm 2027, tăng từ mức 1,6% hiện tại, một phần là để ngăn chặn Trung Quốc ngày càng quyết đoán, nước này đang gây thêm áp lực quân sự lên Đài Loan. Bắc Kinh coi hòn đảo dân chủ tự trị này là một phần lãnh thổ của mình và nên được thống nhất lại với đại lục, nếu cần thiết có thể dùng vũ lực.
Tháng trước, Trung Quốc đã chỉ trích Nghị viện châu Âu vì đã thông qua một nghị quyết mang tính biểu tượng nhưng có lời lẽ mạnh mẽ, lên án Bắc Kinh vì “những nỗ lực bóp méo lịch sử và các quy tắc quốc tế” để biện minh cho các yêu sách lãnh thổ của mình đối với Đài Loan.
(Theo Euronews)
