Cuộc biểu tình của nông dân có thể khiến nền kinh tế châu Âu thiệt hại bao nhiêu?

Euronews xem xét sâu hơn các cuộc biểu tình của nông dân diễn ra ở Đức, Pháp, Romania, Hà Lan và Bỉ – và khám phá xem châu Âu có thể phải trả giá bao nhiêu.

Để đưa các cuộc biểu tình hiện đang diễn ra trên khắp châu Âu vào bối cảnh, điều quan trọng là phải hiểu mọi chuyện bắt đầu từ đâu.

Lịch sử của các cuộc biểu tình hiện nay có thể bắt nguồn từ Thỏa thuận xanh (2019) bao gồm những thay đổi đáng kể để đạt được sự trung lập về khí hậu. Mục đích của thỏa thuận là khử cacbon và số hóa nền kinh tế châu Âu. Nó đề xuất một số thay đổi nghiêm trọng về chính sách với mục tiêu đạt được sự trung lập về khí hậu vào năm 2050.

Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách đã không tính đến cái được gọi là tư duy bậc hai, tức là tác động của nó đối với nông dân. Tình trạng hỗn loạn đang diễn ra đã hội tụ cùng với sự suy thoái ở tất cả các nền kinh tế lớn của châu Âu, tạo nền tảng cho một cuộc khủng hoảng lớn.

Trong số nhiều chiến lược được đề xuất, chiến lược Farm to Fork đã đưa ra hai mục tiêu chính liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp của Châu Âu:

• Cắt giảm 50% lượng thuốc trừ sâu và phân bón
• Tạo 25% nông nghiệp hữu cơ vào năm 2030

Do mối đe dọa hiện hữu do suy thoái môi trường gây ra, Thỏa thuận xanh châu Âu vẫn nhằm mục đích đảm bảo tính bền vững của đa dạng sinh học và hệ sinh thái.

Những phát triển gần đây

Vào tháng 11 năm ngoái, các chính trị gia EU đã loại bỏ dự luật được đề xuất về “Sử dụng thuốc trừ sâu bền vững”, một trong những điều khoản nổi bật của chiến lược Farm to Fork. Mặc dù dự luật nhằm mục đích thúc đẩy việc thiết lập nền nông nghiệp hữu cơ nhưng nó đã không được đưa ra ánh sáng.

Phản ứng dữ dội không chỉ đến từ nông dân mà còn đến từ các chính trị gia cánh hữu, những người tin rằng dự luật có thể dẫn đến tác động tiêu cực đến năng suất cây trồng, do đó làm gián đoạn sản xuất lương thực. Nhóm nông nghiệp chính của EU, COPA-COGECA, đã chỉ trích dự luật.

Nhóm cho biết: “Chúng ta đừng quên rằng đề xuất này ngay từ đầu đã mang tính ý thức hệ, không liên quan đến thực tế của nông nghiệp, đề xuất những chuyển đổi phi thực tế mà không có nguồn tài trợ cần thiết”. Nhóm tuyên bố: “Chúng ta đừng quên rằng tất cả sự phân cực này có thể tránh được và các giải pháp được tìm ra mà không có sự cố chấp về mặt ý thức hệ của một số người ra quyết định”.

Tình hình hiện tại

Ở nhiều nơi ở châu Âu, các cuộc biểu tình đã leo thang với việc tạo thành những rào chắn trên đường giao thông, phản ánh sự tức giận trước giá cả tăng cao, lương thấp và các quy định về môi trường của EU. Sự cạnh tranh trong ngành thực phẩm địa phương càng làm tình hình trở nên tồi tệ hơn, để lại rất ít hy vọng cho người nông dân.

Theo báo cáo của CNBC, các biển hiệu tại cuộc biểu tình có nội dung: “Khi nông dân bị phá sản, thực phẩm phải được nhập khẩu”. Một tấm biển khác viết: “Không nông dân, không lương thực, không tương lai”.

Hoàn cảnh khó khăn của nông dân không chỉ gắn với các biện pháp chính sách cụ thể của nhà nước mà còn là nỗ lực thách thức các quy định về môi trường và tầm nhìn bền vững của EU liên quan đến thời gian tới.

Nông dân ở Đức đang phản đối kế hoạch cắt giảm trợ cấp dầu diesel của chính phủ; nông dân Pháp đang phản đối những quy định quá mức đối với hoạt động nông nghiệp của họ; nông dân ở Hà Lan đang phản đối kế hoạch môi trường của chính phủ nhằm giảm số lượng vật nuôi nhằm giảm lượng khí thải.

Tác động của các cuộc biểu tình đối với nền kinh tế châu Âu

Sự hỗn loạn này có khả năng không chỉ làm gián đoạn cơ cấu nông nghiệp của khu vực mà còn làm xáo trộn ngành vận tải chịu trách nhiệm vận chuyển nhiều loại hàng hóa khác nhau, do đó làm gián đoạn chuỗi cung ứng tổng thể và ảnh hưởng đến nền kinh tế khu vực nói chung.

Các cuộc biểu tình rầm rộ, đụng độ với cảnh sát, đóng cửa trên toàn quốc, tắc đường và biểu tình rầm rộ cũng sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với lĩnh vực thương mại và sản xuất.

Ngoài ra, nông dân hiện đang nhắm mục tiêu vào các khu vực cảng với mục đích gây gián đoạn cơ sở hạ tầng hậu cần, ảnh hưởng đến hoạt động của cảng. Gần đây, trong một trong những cuộc biểu tình ở Bỉ, cảng Zeebrugge đã bị nông dân phong tỏa tới 36 giờ như một phần của các cuộc biểu tình rộng khắp ở châu Âu.

Vào mùa hè và mùa thu năm ngoái, châu Âu đã phải vật lộn với thiệt hại nặng nề về rừng và hoa màu do lũ lụt và cháy rừng. Hậu quả là nhiều nông dân bị mất vật nuôi và mùa màng, thiệt hại tài chính nghiêm trọng.

Trước khi châu Âu có cơ hội phục hồi sau những hậu quả kinh tế, hành động của nông dân đang làm vấn đề thêm phức tạp bằng cách tạo gánh nặng cho cơ sở hạ tầng kinh tế của từng quốc gia và giảm thiểu khả năng phục hồi cơ sở hạ tầng nông nghiệp.

Các cuộc biểu tình có khả năng không chỉ gây ra sự suy giảm của bối cảnh kinh tế quốc gia mà còn tác động đến nền kinh tế ở cấp độ EU. Như ECB cho biết: “Nền kinh tế khu vực đồng euro sẽ tiếp tục yếu trong thời gian tới nhưng dự kiến sẽ lấy lại đà vào cuối năm nay”.

Con đường phía trước

Để thu hẹp khoảng cách, EU cần đi đến thỏa thuận đảm bảo giá cả công bằng cho nông dân để quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh diễn ra suôn sẻ và ổn định.

Lưu ý đến cạnh tranh quốc tế, nông dân cần được đảm bảo thu nhập công bằng để họ cũng có thể được hưởng lợi từ tầm nhìn của Thỏa thuận Xanh của EU.

(Theo Euronews)