Khủng hoảng nhà ở: EU có thể làm ‘nhiều hơn thế nữa’ ngoài việc xây dựng nhà mới
Trong vòng chưa đầy một thập kỷ, giá nhà trung bình đã tăng 48% trên toàn EU. Nghị viện châu Âu đã thành lập một ủy ban mới để giải quyết cuộc khủng hoảng và chủ tịch Irene Tinagli nói với Euronews rằng vẫn còn nhiều chỗ để xoay xở.
Từ việc cung cấp quỹ để thúc đẩy nhà ở bền vững và giá cả phải chăng cho đến việc cải tạo các tòa nhà cũ, Liên minh châu Âu có các công cụ để giải quyết cuộc khủng hoảng nhà ở ảnh hưởng đến người dân trên khắp khối – nhưng không thể không có ý chí chính trị và sự hợp tác giữa các nhóm chính trị đối lập, MEP Irene Tinagli (S&D/Ý) nói với Euronews.
“Tôi thấy một số nhóm chính trị đã nói rằng có lẽ vấn đề duy nhất là xây dựng một số tòa nhà mới”, Tinagli nói với Euronews trong một cuộc phỏng vấn tại Strasbourg. “Tôi nghĩ chúng ta có thể làm được nhiều hơn thế nữa, nhưng chúng ta cần ý chí chính trị”.
“Nếu không có thỏa thuận chính trị về các giải pháp, thì rủi ro là chúng ta đã tạo ra ảo tưởng rằng chúng ta có thể làm được điều gì đó”, bà nói thêm.
Tinagli là chủ tịch ủy ban đặc biệt mới về nhà ở của Nghị viện châu Âu, ủy ban này sẽ làm việc trong năm tới để phát triển các giải pháp và khuyến nghị cho ủy viên đầu tiên của EU về nhà ở, Dan Jørgensen, người cũng phụ trách năng lượng.
Nhiệm vụ của Jørgensen trong bốn năm tới bao gồm tạo ra một nền tảng đầu tư toàn châu Âu cho nhà ở giá rẻ và bền vững, điều chỉnh các quy tắc viện trợ nhà nước, trình bày Kế hoạch nhà ở giá rẻ đầu tiên của châu Âu và phát triển Chiến lược nhà ở châu Âu để cải thiện nguồn cung nhà ở mới.
“Tôi hy vọng Ủy ban châu Âu sẽ có tham vọng và đưa ra không chỉ một sáng kiến mà là một gói toàn diện, bởi vì [cuộc khủng hoảng nhà ở] là một vấn đề đa chiều”, Tinagli, người được đào tạo như một nhà kinh tế, cho biết.
Từ năm 2015 đến năm 2023, giá nhà trung bình ở EU đã tăng 48%, trong khi giá thuê tăng 18% từ năm 2010 đến năm 2022. Một yếu tố góp phần là sự gia tăng của các hợp đồng cho thuê ngắn hạn, khiến nhà ở bị loại khỏi thị trường, theo dịch vụ nghiên cứu của Nghị viện châu Âu.
Tuy nhiên, tác động của cuộc khủng hoảng nhà ở không được cảm nhận đồng đều ở tất cả các quốc gia và thành phố, với sự khác biệt lớn giữa các quốc gia thành viên như Hungary, nơi giá nhà tăng 173% trong chưa đầy một thập kỷ, và các quốc gia khác như Phần Lan, nơi giá nhà chỉ tăng 5%.
“Tôi không muốn nói rằng Liên minh châu Âu có một viên đạn thần kỳ hay một giải pháp phù hợp với tất cả, vì mỗi quốc gia phải đối mặt với một tình huống riêng, nhưng chúng tôi có thể cung cấp sự hiểu biết sâu sắc hơn về các vấn đề và giải pháp nào có thể hiệu quả trong các bối cảnh khác nhau”, Tinagli cho biết.
Ủy ban nghị viện sẽ không có quyền lập pháp, nhưng có nhiệm vụ lập bản đồ nhu cầu nhà ở, phân tích các chính sách hiện hành trên khắp EU và làm việc với các quốc gia thành viên, thành phố và khu vực để phát triển các giải pháp.
“Tôi coi đây là cơ hội để đưa [các chính quyền khu vực] đến đây và thu hẹp khoảng cách giữa EU và các thành phố nơi mọi người thực sự sinh sống”, Tinagli cho biết.
Bà cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu cách thị trường nhà ở hoạt động và những gì đã sai trong những năm qua dẫn đến cuộc khủng hoảng hiện tại.
“Nếu bạn không nhìn thấy mục tiêu chính – cung cấp nhà ở cho mọi người – thì có nghĩa là có điều gì đó đã đi sai hướng. Hiểu được điều này là phần tham vọng nhất”, bà nói.
Chi phí sinh hoạt tăng cao và hậu quả kinh tế từ đại dịch covid là những yếu tố chính ảnh hưởng đến cử tri trong cuộc bầu cử châu Âu năm 2024. Kết quả cho thấy sự chuyển dịch sang cánh hữu, với nhóm cực hữu Patriots for Europe (PfE) trở thành lực lượng lớn thứ ba trong Nghị viện châu Âu.
Từ Lisbon đến Madrid, người dân đã xuống đường đòi hỏi điều kiện làm việc tốt hơn và quyền tiếp cận nhà ở giá rẻ. Sự bất mãn ngày càng tăng này đã làm tăng sự chú ý của giới chính trị đối với vấn đề này, nhưng nó cũng thúc đẩy tình trạng bất ổn xã hội.
Các nhà phân tích cho rằng tình trạng bất ổn này đã tạo ra một bầu không khí có lợi cho các đảng cực đoan.
“Trong khi các đảng trung tả thường giải quyết vấn đề nhà ở thông qua lăng kính bất bình đẳng và chính sách xã hội, các đảng cực hữu bắt đầu khai thác vấn đề này và sử dụng các chính sách di cư để giải quyết cuộc khủng hoảng nhà ở”, theo một phân tích của nhóm nghiên cứu Trung tâm Chính sách Châu Âu có trụ sở tại Brussels.
Cuộc khủng hoảng nhà ở của EU có thể đã góp phần tạo nên “cảm giác xa lánh Liên minh Châu Âu hoặc các đảng truyền thống” vì mọi người cảm thấy nhu cầu chính của họ đã bị bỏ qua, Tinagli đồng ý.
“Vì vậy, họ có thể chuyển sang những người, mặc dù không có giải pháp thực sự hoặc kinh nghiệm quản lý, nhưng lại khai thác sự bất mãn để đạt được lợi ích chính trị của riêng họ”, nhà lập pháp theo chủ nghĩa xã hội lập luận.
Tuy nhiên, nếu cuộc khủng hoảng này đóng vai trò như một lời cảnh tỉnh cho EU và các chính trị gia của EU, “Tôi nghĩ rằng không phải tất cả đều tệ”, Tinagli kết luận.
(Theo Euronews)
